Burmalı Minare
Burmalı Minare Cami
Anadolu Selçuklu Hükümdarı Gıyaseddin II. Keyhüsrev zamanında, VeziriNecmeddin Ferruh Bey ve kardeşi Haznedar Yusuf Bey tarafından 1237-1247 yıllarıarasıdan yaptırıldığı sanılmaktadır. Ancak, Yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir.Caminin bitişiğinde Ferruh Bey’in mezarı bulunduğu için, camiyi yaptıranın daFerruh Bey olduğu tahmin edilmektedir. Damadı İzzeddin Mehmed Pervane Bey de1300 yılında vakıflarını tanzim etmiştir.
Deprem ve yangınlarda zarar gören cami birkaç kez onarım görmüştür. EvliyaÇelebi, Seyahatnamesinde, minaresinin ahşap ve isminin de Mahkeme Camisiolduğundan söz etmiştir. 1730 yılındaki büyük yangında, yanan caminin ahşapminaresi, bu defa taştan burmalı olarak yapılmış ve cami de ismini minaresininşeklinden almıştır. 1939 depreminde de büyük zarar gören cami 1958 yılındaonarım geçirmiştir.
Dikdörtgen planındaki cami, Anadolu Selçuklularının ilerlemiş kubbeli camitipindedir. Kuzey cephesine göre sağda minare, sol köşede ise türbe yer almaktadır.Türbe "Cumudar" adıyla da bilinmektedir. Camiyi batı ve doğucephelerinde dörder pencere aydınlatmaktadır. Caminin esas yapısı, Selçuklumimari üslubunu taşımakla birlikte burmalı minare daha çok Osmanlı özelliğigöstermektedir. XVII.yüzyılın başlarında yapılmıştır.
Caminin ibadet mekanı kıble duvarına dikey, iki sıra örülerek meydanagetirilmiş tek taşıyıcı ayak ile üç sahana ayrılmıştır. her sahan üç bölümolmak üzere, tüm mekân 9 bölümlüdür. Bölümleri birbirinden ayıran payelerbirbirine sivri kemerlerle bağlıdır. Orta nefteki bölümlerin üzeri kubbelerleörtülü olmasına karşılık yan neflerden kıble duvarına yakın birer bölüm çapraz,diğerleri beşik tonozla örtülüdür. Caminin kuzey cephesi süslemelerlebezelidir.
Caminin kuzeydoğusundaki Türbe, kare kaide üzerine sekizgen planlıdır. Karekaideden sekizgene geçmek için köşeler üçgen şekilde kesilmiştir. Kesme taştanyapılmış olup, diğer mezar anıtları gibi iki katlıdır. Birinci kattaki oda, birsüre kütüphane olarak kullanılmıştır.
Zemindeki mahzen bölümünde ise, günümüzde Amasya Müzesi’nde sergilenen, ŞehzadeCumudar’ın mumyası bulunmakta idi. Bundan dolayı bu türbeye "CumudarTürbesi" de denmektedir. Ancak, türbe, Ferruh Bey’e ait olup, türbedeFerruh Bey ile oğlu Yusuf Bey gömülüdür. Türbenin doğu, batı ve kuzey kısmındabirer pencere yer almaktadır. Batı yönündeki pencere oldukça süslemelidir.
