Diğer Camiler
Diğer Camiler;
- Fethiye Camii (Bizans- Danişmend 11. Yy.)
- Fethiye Camii (Bizans- Danişmend 11. Yy.)
FethiyeMahallesi 'ndedir. Ruhi Tingiz Devlet Hastanesi'nin karşısında yer alan cami,ilk yapıldığı yıllarda kilise olarak inşa edilmiştir. Bizans İmparatoruPhocas'm (602-610) kızı Helena tarafından yaptırılmış olan Kilise, 1116 yılındaFetih Gazi tarafından camiye çevrilmiştir.
KubaDede Camisi olarak da anılan Fethiye Camisi, Fethiye Mahallesi’nde, FethiyeSokağı’ndadır. Bizans İmparatoru Phocas’ın kızı Helena, VII. yüzyılın ilkyarısında buraya bir kilise yaptırmıştır.
1116yılında Ankara’dan Amasya valiliğine getirilen Danişmedli Fetih Gazi, kiliseyicamiye çevirterek kendi adını vermiştir.1884’te İncezade Hacı Arif’inyaptırdığı onarımda camiye bir minare eklendiği yazıtından anlaşılmaktadır.1939 depreminde büyük hasar görmüş ve yeniden yapılmıştır. 1956 yılında tekraronarılarak ve ibadete açılmıştır.Caminin bodrumundaki 4 mumya (Amasya Valisiİzzeddin Mehmed Pervane, eşi, oğlu ve kızının mumyaları) 1982’de AmasyaMüzesine konmuştur.
1116yılında Ankara’dan Amasya valiliğine getirilen Danişmedli Fetih Gazi, kiliseyicamiye çevirterek kendi adını vermiştir.1884’te İncezade Hacı Arif’inyaptırdığı onarımda camiye bir minare eklendiği yazıtından anlaşılmaktadır.1939 depreminde büyük hasar görmüş ve yeniden yapılmıştır. 1956 yılında tekraronarılarak ve ibadete açılmıştır.Caminin bodrumundaki 4 mumya (Amasya Valisiİzzeddin Mehmed Pervane, eşi, oğlu ve kızının mumyaları) 1982’de AmasyaMüzesine konmuştur.
- Gümüşlü Camii (1326)
YavuzSelim Meydanındadır. Gümüşlü Camii’nin ilk yapılışı İlhanlıların Amasya’yahakim oldukları döneme rastlar. Ahşap çatılı camiyi 1326’da Tâceddin MahmudÇelebi yaptırmıştır. Geçirdiği depremlerden sonra bir kaç kez onarım görmüştür.
Kare planlı cami kesmetaştan yapılmıştır. Son cemaat yeri ahşap direklidir. Beden duvarları üzerindemekanı örten kubbeyi dış etkenlerden korumak amacı ile kiremitli bir çatıyapılmıştır.
Caminin kuzey batıköşesinde kesme taş kaide üzerinde silindirik minaresi yükselir.Giriş kapısıüzerinde dört satırlık yapım yazıtı bulunmaktadır.
Kare planlı cami kesmetaştan yapılmıştır. Son cemaat yeri ahşap direklidir. Beden duvarları üzerindemekanı örten kubbeyi dış etkenlerden korumak amacı ile kiremitli bir çatıyapılmıştır.
Caminin kuzey batıköşesinde kesme taş kaide üzerinde silindirik minaresi yükselir.Giriş kapısıüzerinde dört satırlık yapım yazıtı bulunmaktadır.
- Saraçhane Camii (1372)
Ziya paşa Bulvarındaki Camiyi 1372’de Amasya EmiriŞadgeldi Paşa yaptırmıştır. İlk adı Şadgeldi Paşa Camisi idi.Eskiden camininçevresinde bulunan saraç dükkânları nedeniyle I.Mehmet zamanında şimdiki isminialmıştır. Birçok onarım geçirmiş olup, son onarımı 1951’de yapılmıştır .
Doğu ve güneydoğu duvarları kesmetaştan, diğer duvarları moloz taştandır. Cami ilk yapıldığında kare plânlı vebir kubbesi bulunuyordu. Sonraki yıllarda yapılan onarım sırasında, batı duvarıaçılıp büyük bir kemer konularak tek kubbeli bir bölüm daha eklenmiştir. İlkyapıya göre kuzeybatı köşesinde bulunan tek şerefeli minare böylece iki kubbearasında kalmıştır. Kubbeler kiremitle kaplıdır. İç duvarlar ise kalem işleriile süslenmiştir.
Doğu ve güneydoğu duvarları kesmetaştan, diğer duvarları moloz taştandır. Cami ilk yapıldığında kare plânlı vebir kubbesi bulunuyordu. Sonraki yıllarda yapılan onarım sırasında, batı duvarıaçılıp büyük bir kemer konularak tek kubbeli bir bölüm daha eklenmiştir. İlkyapıya göre kuzeybatı köşesinde bulunan tek şerefeli minare böylece iki kubbearasında kalmıştır. Kubbeler kiremitle kaplıdır. İç duvarlar ise kalem işleriile süslenmiştir.
- Çilehane Camii(1413)
ÇilehaneMahallesi’nde Pirler Parkı karşısındadır.Camiyi Çelebi Mehmed’in emirlerindenYakup Paşa 1413’te yaptırmıştır. 1939 depreminden büyük zarar görmüş, 1964yılında Vakıflar genel Müdürlüğü tarafından onartılmıştır .
Duvarları moloz taş ve tuğlakarışımıdır. Tekke ve cami olarak iki bölümden oluşmaktadır. Batı kapısındangirilince, sağda cami ve çile odaları; solda ise Aşağı Pirler Türbesi veHalveti Tekkesi bulunur.
Caminin kuzeybatı köşesindeki tuğlave taş karışımı silindirik gövdeli minaresi tek şerefelidir. Cami ve Tekkeyibüyük bir kubbe örtmektedir.
Duvarları moloz taş ve tuğlakarışımıdır. Tekke ve cami olarak iki bölümden oluşmaktadır. Batı kapısındangirilince, sağda cami ve çile odaları; solda ise Aşağı Pirler Türbesi veHalveti Tekkesi bulunur.
Caminin kuzeybatı köşesindeki tuğlave taş karışımı silindirik gövdeli minaresi tek şerefelidir. Cami ve Tekkeyibüyük bir kubbe örtmektedir.
- Medreseönü Camii (1427) Merzifon (II. MuradCamii)
Dikdörtgen plân şemasına sahiptir. Üzeri ahşap tavanlı ve kiremit örtülüdür.Üst örtüyü iç mekanda iki sıra halinde konmuş ahşap direkler taşımaktadır.Direklerin üzerindeki kalın ağaç kirişler bütün tavanın mihrap duvarın dikeyolarak üç bölüme ayırır. Caminin, birisi kuzeyde diğer ikisi doğu ve batıkenarlarda olan üç kapısı bulunmaktadır. Bunlardan doğu kenardaki kapınınkanatları ahşap oymacılığı bakımından oldukça güzeldir.
Caminin bütün tavanı, Merzifon’dakidiğer ahşap tavanlı camilerde olduğu gibi aşı boyaları ile bezemeliyken yapılantamirlerde tavan değiştirildiğinden sadece eski kirişler üzerinde pek azsüsleme örneği kalmıştır.
-Yörgüç Paşa Camii (1428)
Sultan II. Murad’ın vezirlerinden AtabeyAbdullah Oğlu YörgüçPaşa tarafından yaptırılmıştır. İlk yapılan cami ahşaptır, bu yıkılarak yerine kesmetaştan inşa edilmiştir. Kesin yapılış tarihi bilinmeyen caminin minaresiSelçuklu ve Osmanlı minare mimarisine uymaktadır. Bir de caminin yerindeeskiden kilise bulunduğu ve minarelerinde kilisenin kulesi olduğu rivayetedilmektedir. Ya da minarenin Hıristiyan bir mimar tarafından yapılmış olduğutahmin edilmektedir
1429 yılında Yörgüç Rüstem Paşatarafından yaptırılmıştır. 1943–1944 yıllarından hasar gören camii, 1945–1946yıllarında tamirat görmüş ve 1967 yılında külahı yapılan cami, 1996 yılındailçemizde meydana gelen depremden tekrar hasar görmüş olup, 1999 yılındabaşlanılan onarım çalışmaları 2004 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır.
- Hızırpaşa Camii (1466)
Düz ahşap tavanlı, zaviyeli camilerin önemli örneklerindendir. Moloz taşlardanyapılmıştır. Eğimli bir arazide olduğundan güney duvarı ile bir platformoluşturmuştur. Kuzey cephesi, tepenin yamacı ile birleştirildiğinden caminingiriş doğudadır. Ahşap tavanlı ve kremit çatılıdır. Caminin güney duvarındaçeşme, batısında ise kare planlı, moloz taşlardan yapılmış küçük kubbeli birhamam bulunmaktadır.
- Kilari Süleyman Ağa Camii(1489)
- II. Bayezid Külliyesi (1486)
(açık hava müzeleri bölümüne detaylı bilgi eklenmişir)
(açık hava müzeleri bölümüne detaylı bilgi eklenmişir)
- Mehmet Paşa Camii (1486)
Mehmet paşa Mahallesi’nde,Pirinççi Caddesindedir.1486 yılında II.Beyazıd’ın oğlu Şehzade Ahmed’in lalasıMehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Yazıtı 1494 tarihlidir.
Cami,Ters "T" planlıdır. Kuzey cephesinde, yedi sütun tarafındandesteklenen ve altı adet kubbe ile örtülü olan bir son cemaat yeri vardır. Sademimarisinin aksine, mermerden yapılmış olan minberi, Türk mermer işçiliğinin ennadide örneklerinden biridir. Minber kıvrak dal ve yaprak motifleri ilesüslenmiştir
Yaykemerli giriş kapısı, soldan üçüncü kubbe bölümünde yer almakta olup, üzerindeyapım kitabesi bulunmaktadır. Ağaç oymacılığının en güzel örneklerinden biriolan kapısı, Amasya Müzesindedir. Sağdan üçüncü kubbe önünde tek şerefeliminaresi yükselmektedir. Caminin kare plânlı mekanını sekizgen kasnaklı birkubbe örtmektedir. Kubbe içi kalem işi motif ve yazılarla süslenmiştir.
Soncemaat yeri boyunca uzanan sağda iki küçük kubbeli odaların tabhane veyaimarethaneye ait olduğu sanılmaktadır.
Cami,Ters "T" planlıdır. Kuzey cephesinde, yedi sütun tarafındandesteklenen ve altı adet kubbe ile örtülü olan bir son cemaat yeri vardır. Sademimarisinin aksine, mermerden yapılmış olan minberi, Türk mermer işçiliğinin ennadide örneklerinden biridir. Minber kıvrak dal ve yaprak motifleri ilesüslenmiştir
Yaykemerli giriş kapısı, soldan üçüncü kubbe bölümünde yer almakta olup, üzerindeyapım kitabesi bulunmaktadır. Ağaç oymacılığının en güzel örneklerinden biriolan kapısı, Amasya Müzesindedir. Sağdan üçüncü kubbe önünde tek şerefeliminaresi yükselmektedir. Caminin kare plânlı mekanını sekizgen kasnaklı birkubbe örtmektedir. Kubbe içi kalem işi motif ve yazılarla süslenmiştir.
Soncemaat yeri boyunca uzanan sağda iki küçük kubbeli odaların tabhane veyaimarethaneye ait olduğu sanılmaktadır.
- Şamlar Ayas Ağa Camii (1495)
Yeşilırmak’ın kuzey yakasında,Şamlar Mahallesinde yer alan camiye Ağa Camisi ve Ayasağa Camisi dedenmektedir. Camiyi ilk kez Danişmendli Melik Gazi yaptırmıştır. Yıkılınca1495’te Kapıağası Ayas Ağa yeniden yaptırmıştır.
Kare plânlı ve tek kubbeli olan Cami,moloz taştan yapılmıştır. Kuzeydeki son cemaat yeri 3 bölümlüdür. Yanlardabirer kubbe ve ortada aynalı bir tonozla örtülüdür. Son cemaat yerinin solundataş şerefeli tuğla minaresi bulunmaktadır. Pencereleri sivri, giriş kapısıbasık yay kemerlidir. Kuzeydeki avlusunu üç yönde çeviren U plânlı bir medresevardır. Medresenin kuzeydoğu bitişiğinde ise sıbyan mektebi vardır.
Kare plânlı ve tek kubbeli olan Cami,moloz taştan yapılmıştır. Kuzeydeki son cemaat yeri 3 bölümlüdür. Yanlardabirer kubbe ve ortada aynalı bir tonozla örtülüdür. Son cemaat yerinin solundataş şerefeli tuğla minaresi bulunmaktadır. Pencereleri sivri, giriş kapısıbasık yay kemerlidir. Kuzeydeki avlusunu üç yönde çeviren U plânlı bir medresevardır. Medresenin kuzeydoğu bitişiğinde ise sıbyan mektebi vardır.
- Sofular Abdullah Paşa Camii (1502)
Sofular Mahallesi’nde,Beşikdüzü Caddesindeki cami Abdullah Paşa Camisi olarak da anılmaktadır.Cami,Sultan II. Bayezid’ın Beylerbeyi Abdullah Paşa tarafından 1502 yılındadarülhadis olarak yaptırılmıştır.
Köşelerde kesme taş kullanılarak,moloz taştan yapılmış olan caminin, yay kemerli giriş kapısı üzerinde yapımkitabesi bulunmaktadır. Girişte kare biçimli tonoz örtülü mekanın sağ vesolunda yine tonoz örtülü ikişer oda yer almaktadır. Buradan merdivenlerlebiraz yüksek zemine sahip kare planlı tek kubbeli esas ibadet mekanına girilir.Camiyi yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir.
Köşelerde kesme taş kullanılarak,moloz taştan yapılmış olan caminin, yay kemerli giriş kapısı üzerinde yapımkitabesi bulunmaktadır. Girişte kare biçimli tonoz örtülü mekanın sağ vesolunda yine tonoz örtülü ikişer oda yer almaktadır. Buradan merdivenlerlebiraz yüksek zemine sahip kare planlı tek kubbeli esas ibadet mekanına girilir.Camiyi yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir.
-Hatuniye Camii (1510)
HatuniyeMahallesinde, Yeşilırmak’ın sol kıyısındadır. Şehzade Ahmet’in annesi,II.Beyazıt’ın eşi Bülbül Hatun (Ö.1515) tarafından yaptırılmıştır.
Camidikdörtgen plâna göre yapılmıştır. Orta kısımda bulunan iki payenin duvarlarlabirleştirilmesi sonucunda, iç mekan altı bölüme ayrılmıştır. Yan yana ikikubbenin örttüğü orta bölüm, yanlara göre daha büyük ve daha yüksektir. Yanlarise çapraz tonozla örtülüdür.
Soncemaat yerinin de üzeri beş kubbe ile örtülüdür. Moloz taştan yapılmış olanbeden duvarlarının sadece kuzey cephesi farklı bir görünüşe sahiptir.Tuğladanyapılmış olan minaresi tek şerefelidir.
Camidikdörtgen plâna göre yapılmıştır. Orta kısımda bulunan iki payenin duvarlarlabirleştirilmesi sonucunda, iç mekan altı bölüme ayrılmıştır. Yan yana ikikubbenin örttüğü orta bölüm, yanlara göre daha büyük ve daha yüksektir. Yanlarise çapraz tonozla örtülüdür.
Soncemaat yerinin de üzeri beş kubbe ile örtülüdür. Moloz taştan yapılmış olanbeden duvarlarının sadece kuzey cephesi farklı bir görünüşe sahiptir.Tuğladanyapılmış olan minaresi tek şerefelidir.
- Pir Mehmet Çelebi Camii (15. Yy.)
XV.-XVI.yüzyıldayapıldığı sanılan cami Yavuz Selim alanındadır. Pazar ve Murat Camisi adlarıile de tanınmaktadır. Son yıllarda onarım geçirmiştir.
Moloztaştan yapılan caminin, tuğladan üç kemerli, ortada aynalı tonoz, yanlardabirer kubbeyle örtülü son cemaat yerinin kemer formları son onarımdabozulmuştur. Orta bölüm Bursa kemerlidir. Kemerlerin üzerinde cephe boyuncauzanan dikdörtgen panonun içi tuğla motiflerle süslenmiştir. Kare plânlı ibadetmekânını sekizgen kasnaklı bir kubbe örtmektedir. Kalın gövdeli, tek şerefeliminaresi caminin kuzeybatı köşesindedir
- Temenna Mescidi (1567)
Tek kubbeli mescitlerden olan eserinplânı, kuzeydeki üç bölümlü son cemaat yeri ile birlikte dikdörtgen planmeydana getirmektedir. Kare plândaki ibadet mekânının duvarları bir sıra kesmetaş, arası üç dört sıra tuğla dizisiyle almaşık teknikte yapılmış olup kubbekasnağı dahil örtüye kadar aynı sistemde bezenmiştir. Gerek beden duvarlarıgerekse kubbe kasnağı kirpi saçakla sonuçlanır. Tamamına yakın kısmı yıkılmışiken Vakıflar Genel Müdürlüğünce aslına uygun olarak yeniden restore edilencaminin, kuzey batı köşesinde silindirik tuğla gövdeli minaresinin sadece altkısmı orijinaldir.
- Bozacı Camii (16- 17. Yy.) Merzifon
Kesme taştan yapılmış bedenduvarları, sekizgen kasnaklı ve kiremitle örtülü kubbesi, üç kemerli ve kubbelison cemaat yeri ile bu yüzyılın tipik eserleri arasında yer almaktadır.
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa C. (1666)
Dış cephesi, tamamıyla kesme taştanyapılmıştır. İbadet mekanının üzeri büyükçe bir kubbe ile örtülüdür. Sekizgenkubbe kasnağının köşe boşlukları yine sekizgen ağırlık kuleleri iledesteklenmiş ve estetik açıdan bir bütünlük sağlanmıştır.
1900’lü yıllarda sekizgen plandayapılan şadırvanın kalem işi süslemeleri Zileli Emin tarafından yapılmış olup,süslemelerde eski İstanbul tanımlanmıştır.
- Darphane Camii (18. Yy.) Gümüş
- Maden Camii (1800) Gümüş
Cephe duvarlarının köşeleri silmetaş, beden duvarları normal taş örgülüdür. Son cemaat yeri, batıdadır. Dörtsütun üzerine oturan üç adet kubbeyle örtülüdür. Ana mekanın çatkısı isealaturka kiremitle kaplı olup üç sıra kirpi saçaklıdır.
BayezidPaşa Mahallesi'ndedir. Karabağlı Şeyh Hacı Mahmut Efendi tarafındanAzerbaycan’ın Karabağ ve Şirvanşehirlerinden gelerek Amasya'ya yerleşmiş göçmenlerden toplanan yardımlarla 1876yılında başlanmış ve 1895 te bitirilmiştir.
Kare planda olan caminin kuzeycephesinde dört sütunlu ve üç kemerli son cemaat yeri bulunmaktadır. Caminindoğusunda yine kare planlı fakat camiden daha küçük ve camiye bitişik türbebulunmaktadır. Türbede Mir Hazma Nigari medfun bulunmaktadır.
HızırPaşa Camii
Düzahşap tavanlı, zaviyeli camilerin önemli örneklerindendir. Moloz taştanyapılmıştır. Eğimli bir alanda olduğundan güney duvarı ile bir platformoluşturulmuştur. Kuzey cephesi, tepenin yamacı ile birleştiğinden caminingirişi doğudadır. Ahşap tavanlı ve kiremit çatılıdır. Caminin güney duvarındaçeşme, batısında ise kare plânlı, moloz taştan yapılmış kubbeli küçük bir hamambulunmaktadır.
YazıbağlarıCamii
Basit bir ahşapyapıdan ibaret camiye ahşap kanatlı kapıdan giriş yapılmaktadır. Esas ibadetmekânı kareye yakın dikdörtgen plânlı ve üzeri kiremit kaplı çatıyla örtülüdür.Yanları kapalı ve üzeri kiremit kaplı çatıyla örtülü son cemaat yerikuzeydedir. Yuvarlak kemerli, dikdörtgen formlu dokuz pencereden içeriye ışıksüzülmektedir. Mihrap, güneyde yarım silindirik niş şeklindedir. Ahşap minberve mahfil katına sahiptir. Minaresi yoktur. (camii yıkılarak yerine yenisi yapılmıştır)
- Abide Hatun Camii (1680)
Merzifon ilçesi, Narmcaköyünde bulunan cami, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nm annesi AbideHatun tarafından 17. yüzyılın başında yaptırılmıştır. Ahşap üzerine kalem işiteknikle yapılmış uygulamaların güzel örneklerini görmek mümkündür.
- Eyüp Çelebi Camii (1727) Merzifon
Dikdörtgen plân şemasına sahiptir.Üzeri ahşap tavanlı ve kiremit örtülüdür. Üst örtüyü iç mekanda iki sırahalinde konmuş ahşap direkler taşımaktadır. Direklerin üzerindeki kalın ağaçkirişler bütün tavanın mihrap duvarın dikey olarak üç bölüme ayırır. Caminin,birisi kuzeyde diğer ikisi doğu ve batı kenarlarda olan üç kapısı bulunmaktadır.Bunlardan doğu kenardaki kapının kanatları ahşap oymacılığı bakımından oldukçagüzeldir.
Caminin bütün tavanı, Merzifon’dakidiğer ahşap tavanlı camilerde olduğu gibi aşı boyaları ile bezemeliyken yapılantamirlerde tavan değiştirildiğinden sadece eski kirişler üzerinde pek azsüsleme örneği kalmıştır.
- Hacı Hasan Camii (1714) Merzifon
- Çay Camii(1774)
- Eski Kışlacık Köyü Camii (1865)
- Aşağı Baraklı Camii (1870)
- Kaleköy Camii (1870)
- Yukarı Baraklı Camii (1875)
- Ziyaret Camii (19. Yy.)
- Şıhlar Köyü Camii(1924)
- Eliktekke Köyü Camii(1928)
- Müftü Camii (20. Yy.)Gümüşhacıköy
- Kızılca İstasyon Camii (1956)
Ana Sayfa
